Hoe kan ik harder en hoger zingen?

Een vraag die ik vaak krijg als zangdocent.

Zo vaak, dat het soms wel lijkt alsof dit het enige is wat we zouden willen kunnen. Bekende sterren als Beyonce, Jessy J en Ariana Grande lijken dit moeiteloos te kunnen en staan er zelfs om bekend. Maar ook musicalsterren als Idina Menzel (Wie?! Je weet wel, die vrouw nog bekender is geworden nadat haar naam totaal werd verkracht door John Travolta op de uitreiking van de Oscars. Het werd iets murmeligs als 'Adele Dazeem'.) en onze eigenste Willemijn Verkaik kunnen zo lekker uitpakken in de hoogte.

Het is juist die hoogte met die heerlijke power wat ons allemaal kippenvel geeft en de niet onderdrukbare neiging om in een staande ovatie uit te barsten. En welke zanger wil nou niet zo'n reactie na gezongen te hebben?

Juist. Erg logisch dus dat we dit allemaal zo graag ook willen kunen. Maar soms klinkt het meer alsof we een kat vermoorden of voelen we ons helemaal kapot gegild na het oefenen van zulke hoge, harde tonen. (Beetje overdreven gesteld uiteraard, maar het schrijven van zulke zinnen is zo leuk...!) En hebben we dus hulp nodig.

Er zijn meestal twee redenen waarom het ons nog niet lukt: 1) we hebben 'hoogtevrees' en maken onszelf wijs dat wij dat niet kunnen, dat we alt zijn en echt geen sopraan, dat het veel te moeilijk en hoog gegrepen is, etc. Dit is een mindset die redelijk makkelijk te omzeilen en veranderen is. Daar meer over straks. 2) we hebben niet de juiste tools, we beschikken nog niet over de juiste techniek om deze klanken gezond en makkelijk te maken. Ook dit is aan te leren uiteraard en is veel gevallen niet eens zo moeilijk als we soms verwachten.

Ik ben geen neuroloog of psycholoog, maar heb inmiddels wel geleerd dat we ons brein redelijk makkelijk voor de gek kunnen houden en afleiden. Een simpel trucje om de 'hoogtevrees' te vergeten en ons niet te laten blokkeren, is een beweging te maken tijdens het zingen van een hoge noot. Liefst een beweging die nergens op slaat en het lijf ook nog eens in beweging brengt, waardoor de fysieke energie groter wordt en zo kan dienen als ondersteuning van de stem. Een onbewuste en simpele vorm van 'ademsteun' als je het mij vraagt. Meestal reageren leerlingen nogal lacherig als ze moeten bewegen van mij, maar als ze merken dat het effect heeft zijn ze toch altijd blij verrast.

Punt twee, een juiste zangtechniek die je helpt bij het zingen van hoge, harde noten is essentieel als het je zonder kennis en bewuste training nog niet lukt. Het moeilijke van zingen en het aanleren van zingen, is dat we niet met het blote oog kunnen zien wat er precies gebeurt in onze keel. Maar gelukkig hebben we YouTube! En kunnen filmpjes van strottenhoofden en stembanden ons helpen om te verduidelijken wat er vanbinnen allemaal gebeurt.

Zonder lukt ook, want zonder dat we het doorhebben maken we in ons dagelijks vaak al alle klanken en geluiden die we tijdens het zingen ook willen gebruiken. Wie heeft er niet eens onderaan de trap gestaan en geroepen: "ETEN!". Dat gaat altijd op een hoge toon met veel volume gepaard. Onze stemmen kunnen het dus al en als ik met dit voorbeeld zangers laat voelen wat het is, hoog en hard zingen, herkent opeens iedereen dit gevoel.

De stap van roepen naar zingen is soms een lastige, want dan gaat de muzikaliteit en klank-verwachting (hoogtevrees) met ons aan de haal en verliezen we het gevoel van de oefening. Hier komt de techniek en training om de hoek kijken. Wat zijn de ingredienten voor het maken van deze klank en hoe houd ik deze lang, makkelijk en gezond vol tijdens het zingen van een lied?

Stap voor stap neem ik leerlingen mee; waar kan je aan denken, ervaar hoe dit voelt voor jou, onthoud wat het beste werkte voor jou en herhaal dit vervolgens in het lied wat jij wilt zingen. De herhaling hiervan, onder begeleiding van iemand die je kan wijzen op dingen die niet of juist wel bevorderlijk zijn, is heel belangrijk. Hiermee train je je spiergeheugen en zal je steeds sneller en makkelijker dit gevoel herkennen en deze activiteit kunnen oproepen. En je bouwt conditie op, je spieren worden sterker en houden langer vol. Een bodybuilder is ook niet over één nacht ijs zo gespierd geworden.

En zo kan het zomaar gebeuren dat je dat ene lied wat je altijd wilde kunnen zingen,maar nooit haalde, opeens wel kan zingen! En wat is leuker dan merken dat je groeit en meer kan dan je dacht?! Als zangeres weet ik dat dit een euforisch gevoel geeft en dat je letterlijk zwevend naar huis kan lopen na een geslaagde zangles. En als zangdocent is dit niet anders. Ik geniet er nog elke keer van als zangers na tips en training van mij schitteren in de hoogte en zichtbaar genieten in een lied wat voorheen onhaalbaar voor ze leek. Groei is mooi om te ervaren en om te zien. De dankbaarheid van deel zijn van die groei is misschien nog wel mooier.